1943:
"...Zbliża się Boże Narodzenie. Z choinką nie było problemu. Wigilia miała być u nas ugotowałyśmy z mamą zupę grzybową i pierożki z grzybami. Państwo Królikowscy, leśniczowie, przynieśli kruche ciasto, jabłecznik, i jedną świeczkę, która się jakoś zachowała. Świeczkę umieściliśmy na gałązce choinki i zaczęło się śpiewanie kolęd. Pani Bronisława miała bardzo ładny głos. My wtórowaliśmy jak umieliśmy. Nagle słyszymy tętent koni a po chwili od strony Świerkowej alei widzimy zbliżających się jeźdźców w białych pelerynach. Było ich ok. 20-tu. Zatrzymują się przed oknami domu a po chwili wchodzi dwóch młodych ludzi. Witają się i mówią po rosyjsku, że słyszeli śpiew, kolędy. Chcieliby posłuchać z bliska. Czy mogą wejść? Nie można było odmówić. Weszli. Zrobiło się bardzo ciasno. Pani Bronisława zaintonowała "Wśród nocnej ciszy", i o dziwo! Dowódca oddziału, ten który wszedł pierwszy, zaczął jej wtórować - po polsku. Potem dalsze kolędy: "Lulaj że Jezuniu", potem "W żłobie leży". Przyłączyliśmy się i my do śpiewania. Okazało się, że był to oddział spadochroniarzy przerzuconych na tereny zajęte przez partyzantów. Większość z nich to Leningradczycy. Dowódca był polskiego pochodzenia. Rodzice nauczyli go polskich kolęd, no rozmawiać po polsku nie umiał. Urodził się w Leningradzie, tam ukończył kurs dla spadochroniarzy. Dobrze, że nie zaczęliśmy jeszcze szarlotki. Podzieliliśmy ją na 25 części i każdy dostał po kawałku. Po tej wigilii wojskowi zasalutowali. Dowódca podziękował za przyjęcie. Pozdrowił i wszyscy wyszli....."
-------------------------------------------------------------------
To tylko fragment wspomnień o przeżyciach nastolatki, pod koniec wojny młodej kobiety, w tych okrutnych czasach. Bezpośrednio przed nim jest wspomnienie o dniu 8 maja 1943. W tych wspomnieniach pojawia się jeszcze jeden, porządny(?), żołnierz, tym razem z przeciwnej armii, Polak z poznańskiego. Czyżby to nasza przyszłość - człowieczeństwo i polskie pochodzenie, bez Polski? Dobre i to, choć trochę mało. Całość wspomnienia (25 stron) można uzyskać pisząc do: archiwum@karta.org.pl; prosząc o pozycję: PL_1001_AW_II_1432
----------------------------------------------------------------------